W bardzo wielu dokumentach i drukach geodezyjnych pada nazwa ‘obręb ewidencyjny’ lub ‘jednostka ewidencyjna’. Zapewne ten geodezyjny, urzędowy język potrafi przysporzyć Państwu problemów. Jednak sprawa ta jest dość prosta i postaramy się przybliżyć tą tematykę.

Polska podzielona jest na województwa. Te z kolei dzielą się na powiaty składające się z gmin. I tak w województwie podlaskim jest m.in. powiat moniecki, a w nim 7 gmin: Goniądz, Jasionówka, Jaświły, Knyszyn, Krypno, Mońki i Trzcianne.
W geodezji istnieje jeszcze dodatkowy podział gmin na jednostki ewidencyjne, które dzielą się na obręby ewidencyjne, składające się z działek ewidencyjnych.

Aby, w skali kraju, móc jednoznacznie określić np. o jakiej miejscowości mówimy (bo ta sama nazwa może wystąpić wiele razy) powstał Krajowy Rejestr Urzędowy Podziału Terytorialnego Kraju (TERYT). W nim określono jednoznacznie nazwy i numery województw, powiatów, gmin, jednostek ewidencyjnych i obrębów. I tak województwo podlaskie ma nr 20, powiat moniecki ma nr 2008.

Gminy z terenu powiatu monieckiego mają, zgodnie z alfabetem, numery od 1 do 7. Dodatkowo z numerem gminy połączony jest numer określający rodzaj gminy czy miasta. I tak wyszczególnić można:
1-gminę miejską,
2-gminę wiejską,
3-gminę wiejsko-miejską,
4-miasto w gminie wiejsko-miejskiej,
5-obszar wiejski w gminie wiejsko-miejskiej,
8-dzielnica gminy Warszawa-Centrum,
9-delegatury i dzielnice innych gmin miejskich

I tak np.:
- gmina Goniądz ma identyfikator TERYT 200801_3,
- miasto Goniądz ma identyfikator TERYT 200801_4,
- gmina Krypno ma identyfikator TERYT 200805_2.

Dzięki temu sam identyfikator pozwala jednoznacznie w skali kraju określić miejscowość, czy gminę.
Identyfikator TERYT określa poszczególne jednostki ewidencyjne. Dlatego też, mimo tego, że w powiecie monieckim jest 7 gmin, to przez fakt, że są też 3 miasta w gminach wiejsko-miejskich, teren powiatu monieckiego dzieli się na 10 jednostek ewidencyjnych:
- cztery wiejskie: Jasionówka, Jaświły, Krypno i Trzcianne,
- trzy miasta: Goniądz, Knyszyn i Mońki,
- trzy obszary w gminie wiejsko miejskiej: Goniądz, Knyszyn i Mońki.

Jak wspomniano, w geodezji wprowadzono też podział jednostek ewidencyjnych na obręby ewidencyjne. Jeśli nie ma takiej potrzeby, to obręb zajmuje teren całej jednostki, jak np. w przypadku miast na terenie powiatu monieckiego. W przypadku jednak jednostek ‘wiejskich’ (gmina wiejska lub obszar wiejski w gminie wiejsko-miejskiej) są one tak duże, że wprowadzono ich podział na kilkanaście, lub nawet kilkadziesiąt obrębów ewidencyjnych. Obręby również posiadają swoje jednoznacznie określone nazwy oraz numery.

Obręb ewidencyjny to w przypadku powiatu monieckiego teren miasta, lub obszar wsi wraz z przyległymi do niej gruntami. Numer obrębu jest 4 cyfrowy i zwykle numerowane z uwzględnieniem alfabetycznej kolejności nazw obrębów.

Łącznie na terenie powiatu monieckiego wyróżniamy 204 obręby ewidencyjne, każdy ma swój indywidualny numer i nazwę. Nazwa jednak w powiecie może się powtarzać i taka sytuacja ma miejsce w gminie Mońki i Trzcianne, gdzie występuje obręb ‘Boguszewo’. Mimo tego, że każdy z nich ma taki sam nr, tj. 1, jednak pełny identyfikator tych obrębów jest inny, gdyż leżą one w innych gminach, które są też różnego rodzaju.
I tak Boguszewo w gminie Mońki ma identyfikator TERYT 200806_5.0001,
a obręb Boguszewo w gminie Trzcianne ma id TERYT 200807_2.0001

Gdy kupują Państwo np. wypis to w tabeli pod numerem działki jest też identyfikator działki. Identyfikator ten zawiera w sobie wiele informacji i pozwala jednoznacznie określić działkę w skali całego kraju, a dodatkowo informuje o tym, w jakiej gminie lub części gminy znajduje się działka.

Przykładowy numer działki to np. 200806_5.0001.12/3 – jest to działka nr 12/3 we wspomnianym wcześniej
Boguszewie, w wiejskiej części gminy Mońki.

W Wydziale operujemy nazwą obrębów, którą w zasadzie dla terenu powiatu można traktować zamiennie z nazwą wsi.
Proszę więc o uwagę wypełniając wnioski w wydziale, gdyż ich wynikające z przepisów wzory wymagają często wpisania gminy, obrębu i numeru działki. Sam numer działki nie zawsze wystarczy dla jednoznacznego określenia jej położenia.
Plik pdf z wykazem obrębów ewidencyjnych powiatu monieckiego do pobrania tutaj.

Poniżej przytoczono wybrane fragmenty zapisów z Rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków dotyczące jednostek i obrębów ewidencyjnych.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ROZWOJU REGIONALNEGO I BUDOWNICTWA
z dnia 29 marca 2001 r.
w sprawie ewidencji gruntów i budynków
(Dz.U.2016.1034 j.t.)
§  5. 
1.  Jednostkami powierzchniowymi podziału kraju dla celów ewidencji są:
1) jednostka ewidencyjna;
2) obręb ewidencyjny;
3) działka ewidencyjna.
 
§  6. 
1.  Jednostkę ewidencyjną stanowi obszar gruntów położonych w granicach administracyjnych gminy, a w przypadku gdy w skład gminy wchodzi miejscowość o statusie miasta - również w granicach administracyjnych miasta.
2.  W miastach, w których utworzone zostały dzielnice, jako jednostki pomocnicze gminy, jednostką ewidencyjną może być obszar dzielnicy lub kilku sąsiadujących ze sobą dzielnic.
3.  Jednostkę ewidencyjną określa nazwa własna oraz identyfikator krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju, prowadzonego na podstawie przepisów o statystyce publicznej.
 
§  7.
1.  Jednostka ewidencyjna dzieli się na obręby ewidencyjne, zwane dalej "obrębami".
2.  Przy ustalaniu granic obrębów uwzględnia się przebieg ich granic ustalony na podstawie przepisów obowiązujących przed wejściem w życie rozporządzenia oraz przebieg granic innych jednostek podziału terytorialnego państwa, w szczególności rejonów statystycznych, obwodów spisowych, sołectw, dzielnic i osiedli, ustalony na podstawie przepisów odrębnych.
3.  Na obszarach wiejskich obręb powinien obejmować obszar wsi oraz przyległe do tej jednostki osadniczej i z nią związane obiekty fizjograficzne. W szczególnych przypadkach odrębnym obrębem może być część obszaru wsi w granicach sołectwa lub obszar wyodrębnionej organizacyjnie części Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe.
4.  Na obszarach miast obręb może obejmować całe miasto lub jego wydzieloną część, w szczególności w granicach dzielnicy, osiedla, zespołu urbanistycznego lub obiektu fizjograficznego.
5.  Na odcinkach wybrzeża morskiego granice obrębów powinny być zgodne z linią podstawową morza terytorialnego.
6.  Teren zamknięty, o którym mowa w art. 2 pkt 9 ustawy, może stanowić odrębny obręb ewidencyjny zastrzeżony ze względu na obronność i bezpieczeństwo państwa.
7.  Obręb w jednostce ewidencyjnej jest określony przez jego nazwę i numer lub wyłącznie przez numer.
8.  Granicę obrębu wyznacza zbiór punktów granicznych, położonych na tej granicy i należących do przyległych do niej działek ewidencyjnych.
9.  Granica obrębu przyległego do granicy państwa pokrywa się na odcinku przylegania z granicą państwa.
§  8.
1.  Podziału na obręby i określenia ich granic dokonuje starosta, po zasięgnięciu opinii właściwego miejscowo organu do spraw zagospodarowania przestrzennego oraz właściwej miejscowo jednostki statystyki publicznej.
2.  Wyniki ustaleń, o których mowa w ust. 1, wykazuje się na mapie przeglądowej sporządzonej, w zależności od wielkości obszaru, w skali 1:10 000 lub 1:25 000.